آکاردئون accordion
آکاردئون یک ابزار موسیقی قابل حمل است که بدنه‌اش از یک کیس با کلیدهایی شبیه کلیدهای پیانو در دو طرف و یک کیس باس که این دو قسمت مجزا را به هم وصل می‌کند، تشکیل می‌شود. شیوه استفاده از آکاردئون بدین صورت است که نوازنده آن را بین دو دست خود می‌گیرد و با باز و بسته کردن ساز آن را می‌نوازد.
در آکاردئون جریان هواست که تولید صدا می‌کند، بدین صورت که زبانه‌هایی فلزی به نام رییدز (reads) هنگام عبور جریان هوا شروع به ارتعاش می‌کنند و صدا تولید می‌شود. جریان هوایی که از پالت‌ها عبور می‌کند، توسط یک کیبورد مدیریت می‌شود.
تاریخچه‌ی آکاردئون بین محققان محل مناقشه است، بسیاری معتقدند این ساز در سال 1822 توسط یک شخص برلینی به نام هاندولین (Handäoline ) اختراع شد. در عین حال عده‌ایی دیگر معتقدند کارل دیمین وینی در سال 1829 اولین آکاردئون را به نام خود ثبت کرده است. می‌توان گفت دیمین در واقع نمونه‌ی ساخته شده توسط هاندولین را اصلاح کرد. آکاردئون او پنج کلید و بیلوهای کوچکتری داشت. بعدها تغییرات دیگری هم در ساختمان این ساز به وجود آمد.
آکاردئون‌ها را می‌توان به دو نوع تقسیم کرد:
نمونه‌های اولیه که تحت عنوان تک کنشه شناخته می‌شوند و نمونه‌های متاخر تحت عنوان دو کنشه.
در یک آکوردئون تک کنشی، برای طیف وسیعی از بیش از دو اکتاو 10 دکمه و معمولا برای دست چپ دو کلید کافی است؛ یکی برای نت باس و دیگری برای یک آکورد. این نوع آکاردئون‌ها در اتریش و سوئیس با اضافه کردن یک ردیف دوم از دکمه‌های سه گانه توسعه یافتند. در مدل‌های مختلف بعدی نیز برای اجرای نیم پرده و نت‌های باس اضافی و آکورد، ردیف‌هایی از دکمه افزوده شد.
در آکاردئون‌های دو کنشی، زبانه‌های هر دو قسمت برای نت‌های مشابه تنظیم شدند. آکاردئون پیانو جزء این نوع است که برای دست راست هم یک صفحه کلید به سبک پیانو دارد. این اختراع به اواخر قرن 19مربوط می‌شود و به فرانسویانی به اسم Busson وM. Bouton تعلق دارد.
این ساز هم در کنسرت‌ها و هم در موسیقی‌های فولکلور کاربرد دارد. یک نوع از آن که در سال 1840 توسط هانریش باند آلمانی اختراع شد، باندونین نامیده می‌شود که هم تک اکشنه و هم دو اکشنه است. این نوع از آکاردون به همراه آکاردئون پیانویی، در ارکسترهای آرژانتنی تانگو فراتر از یک ساز سلو از آن استفاده می‌شود.
در فیلم زیر می توانید قسمتی از چهار فصل ویوالدی را با اجرای آکاردئون مشاهده فرمایید:
اجرای توکاتا باخ :